SMART CITY THAILAND

Central Bank Digital Currency (CBDC) คือเงินสกุลดิจิทัลที่ออกโดยธนาคารกลางของแต่ละประเทศ ในกรณีของไทย CDBC ก็เหมือนเงินบาทหรือธนบัตรที่ออกโดยธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) ซึ่งมีคุณสมบัติในการเป็นสื่อกลางเพื่อชำระค่าสินค้าและบริการ สามารถรักษามูลค่า และเป็นหน่วยวัดทางบัญชีได้ เพียงแต่อยู่ในรูปแบบ “ดิจิทัล”

หรือที่บางประเทศรู้จักกันในชื่อ Internet Only Bank, Digital Bank หรือ Neobanks ไม่ได้เพิ่งเกิดขึ้น แต่เริ่มบุกตลาดการเงินโลกมาแล้วหลายปี ในประเทศญี่ปุ่นมี Rakuten Bank ซึ่งเป็น Internet Only Bank มาตั้งแต่ปี 2543 ขณะที่จีนมี Webank ซึ่งก่อตั้งขึ้นในปี 2556-2557

สำหรับ VB ในไทยจะให้บริการเหมือนกับธนาคารพาณิชย์ที่เราคุ้นเคย แต่ไม่มี ATM ไม่มีเครื่องรับฝากอัตโนมัติ และที่แน่ ๆ ไม่มีสาขาในอาคารห้างร้านเลย ลูกค้า VB จะสามารถเปิดบัญชีเงินฝากด้วยตนเอง ยื่นเรื่องขอกู้เงิน วางแผนการออมและการลงทุน รวมไปถึงใช้บริการอื่น ๆ ของธนาคารบนแอปพลิเคชันจากโทรศัพท์มือถือ ด้วยการยืนยันตัวตนผ่านระบบออนไลน์หรือเทคโนโลยี biometrics ที่ทันสมัย และหากลูกค้าต้องการฝาก-ถอนเงินสด ก็สามารถใช้ตู้ ATM ของธนาคารอื่น ๆ หรือทำผ่านร้านค้าที่เป็นตัวแทนได้

ภายในเวลาไม่กี่ปีมานี้ พฤติกรรมการใช้บริการทางการเงินของคนไทยเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว เอาแค่เมื่อสัก 5 ปีที่แล้ว การซื้อสินค้าโดยไม่ใช้เงินสดด้วยการใช้การสแกน QR Code (และไม่มีปัญหาเรื่องเงินทอน) ก็แทบจะเป็นเรื่องที่เราจินตนาการไม่ถึง ทุกวันนี้ การไม่ใช้เงินสดกลายเป็นเรื่องปกติของคนไทย ไม่ใช่แค่นั้น เรายังสามารถโอนเงินไปต่างประเทศได้ง่ายดายผ่านโทรศัพท์มือถือด้วยค่าธรรมเนียมที่ถูกลงอย่างมากและเงินถึงผู้รบภายในเวลาไม่กี่นาที รวมไปถึงการเปิดบัญชีธนาคารที่สะดวกรวดเร็วผ่านสมาร์ตโฟน โดยไม่ต้องเดินทางไปสาขา ป้องกันการถูกสวมรอยด้วยเทคโนโลยี Facial Recognition นอกจากนี้ เทคโนโลยีดิจิทัลยังช่วยให้เราสามารถต่อยอดไปถึงบริการอื่นๆ นอกเหนือจากบริการทางการเงินด้วย เช่น บริการ National Digital Identity (NDID) หรือภาคธุรกิจที่ร่วมกับธนาคารพาณิชย์สร้างแพลตฟอร์ม e-LG on Blockchain เพื่อช่วยให้การทำธุรกรรมหนังสือค้ำประกันมีประสิทธิภาพและปลอดภัยมากกว่าการใช้กระดาษในแบบเดิมๆ เป็นต้น นี่เป็นเพียงตัวอย่างของการพัฒนานวัตกรรมการเงินด้วย FinTech เท่านั้น

บริการพร้อมเพย์ได้รับการตอบรับจากประชาชนอย่างล้นหลาม ด้วยบริการที่มีความสะดวก รวดเร็ว ปลอดภัย และไม่เสียค่าธรรมเนียม ทำให้ยอดสมัครใช้บริการและปริมาณธุรกรรมเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องตั้งแต่เปิดให้บริการในปี 2559 และยิ่งดีดตัวสูงขึ้นในช่วงที่เกิดการแพร่ระบาดของโควิด 19 ในปี 2563 ที่ประชาชนต้องปรับพฤติกรรม ลดการสัมผัสเงินสด และทำธุรกรรมผ่านช่องทางออนไลน์มากขึ้นเพื่อรักษาระยะห่างทางสังคม ทำให้ปริมาณธุรกรรมการโอนเงินผ่านบริการพร้อมเพย์ในประเทศไทยเพิ่มสูงขึ้น 

จากผลตอบรับที่ดีภายในประเทศ ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) จึงมุ่งต่อยอดบริการพร้อมเพย์ให้เกิดประโยชน์ในวงกว้างขึ้น ด้วยการเชื่อมโยงการโอนเงินและการชำระเงินระหว่างประเทศ โดยเฉพาะในประเทศเพื่อนบ้านกลุ่มอาเซียนภายใต้แนวคิด ASEAN Payment Connectivity และประเทศอื่น ๆ ที่มีการแลกเปลี่ยนแรงงานหรือการท่องเที่ยวระหว่างกันเป็นจำนวนมาก ซึ่งบริการที่ ธปท. ได้เดินหน้าเชื่อมโยงกับต่างประเทศในระยะใกล้นี้ประกอบด้วย (1) การชำระเงินระหว่างประเทศด้วย QR Payment และ (2) การโอนเงินระหว่างประเทศ โดยจุดเด่นของบริการทั้งสองนี้บนระบบพร้อมเพย์คือ การได้รับเงินทันทีด้วยค่าธรรมเนียมที่ต่ำลง ในอนาคตจะขยายบริการไปยังประเทศต่าง ๆ และเพิ่มจำนวนผู้ให้บริการเพื่อให้ครอบคลุมการให้บริการให้มากขึ้น